ABDUCTIONS and ENFORCED DISAPPEARANCES REPORT
05/08/2025
An Analysis of the ECtHR’s Judgment in Uçar v. Türkiye
19/09/2025
Türkiye’de 17/25 Aralık rüşvet ve yolsuzluk operasyonlarına tepki olarak başlayan ve 15 Temmuz darbe girişimi ile birlikte devlet politikası haline gelen hukuka aykırı uygulama ve kararlar ile on binlerce insan hak ihlaline maruz kalmıştır. Özellikle 15 Temmuz darbe girişimi sonrası başlatılan soruşturmalar kapsamında yapılan gözaltı, tutuklama ve yargılamalarda ciddi hukuksuzluklar yaşanmıştır. Evrensel hukuk ilkeleri başta olmak üzere, Anayasa ve yasalara aykırı bu uygulama ve kararlardan dolayı temel hak ve özgürlüklerin iç hukuk yolları vasıtasıyla korunması veya hak ihlallerinin telafisi imkânsız hale gelmiştir. Zira mevcut durumda başta Anayasa Mahkemesi olmak üzere yüksek mahkemeler ve yerel mahkemeler nezdinde etkin iç hukuk yolu kalmamış ve en önemlisi de Türk yargısı yapılan yapısal değişikliklerle iktidar güdümünde bir yargı sistemine dönüşmüştür.
Bu süreçte hukuka aykırı uygulama ve kararlar nedeniyle mağdurlar tarafından Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine (AİHM) yoğun başvurular yapılmıştır. İstenen hızda ve nitelikte olmasa da yapılan başvuralar AİHM tarafından karara bağlanmaya başlanmıştır. Bu bağlamda başta özgürlük ve güvenlik hakkı olmak üzere, adil yargılanma hakkı, ifade özgürlüğü, örgütlenme özgürlüğü ve diğer temel hak ve özgürlüklere yapılan keyfi ve haksız müdahalelere ilişkin önemli ihlal kararları verilmiştir. Buna göre 2025 yılı Eylül ayı itibariyle 3.734 başvurucu hakkında toplam 77 ihlal kararı verilmiş ve bu kararlar ile birlikte toplam 16.207.582 Euro tazminata hükmedilmiştir.
Bu noktada Türkiye’de yaşanan karanlık ve hukuksuz süreçten zarar gören bireylerin hukuk mücadelesine katkı sağlama adına vakfımız tarafından 15 Temmuz darbe girişimi sonrası AİHM tarafından Türkiye aleyhine verilen hak ihlali kararlarının özetini içeren bu kitapçık hazırlanmıştır.
Evrensel hukuka ve anayasal güvencelere ilişkin en temel tespitleri içeren bu kararlar ışığında Türkiye’de yaşanan hak ihlallerinin en kısa zamanda sona ermesi temennisiyle Justice Square bünyesinde hazırlanmış bu çalışmanın faydalı olmasını umuyoruz.
